در ایران ذخایر معدنی «روی» وجود دارد که باطله‌ها و سرباره‌هایی از فرآیند تولید و فرآوری آن به جا می‌ماند. همسو با این قضیه، دانش پژوهان و متخصصان ایرانی توانستند با انجام مطالعات و آزمایش و… با استحصال باطله‌ها و سرباره‌ها، «روی» موجود در گرد و غبار ناشی از فعالیت‌های فولاد سازی را جدا کنند. برای اجرای چنین طرح‌های پژوهشی سرمایه گذاری و برنامه ریزی بلند مدت نیاز است.
استحصال «روی» با شرایط خاص اقتصادی
مسعود فانیان، مدیرعامل شرکت روی «مهدی‌آباد» درباره استحصال فلز روی از سرباره کارخانه‌های فرآوری روی و همچنین معادن آن اظهار کرد: استحصال روی از سرباره‌های معادن و کارخانه‌های فرآوری با وجود شرایطی امکانپذیر است. اگر سنگ مورد نظر نیاز به خردایش نداشته و میزان روی موجود در آن ۲درصد باشد تولید روی از آن با صرفه اقتصادی همراه خواهد بود. البته اقتصادی بودن استحصال این محصول بسته به قیمت جهانی، هزینه تمام شده تولید و روشی است که برای فرآوری و استحصال مورد استفاده قرار می‌گیرد.او در ادامه اظهار کرد: در برخی از معادن روی ایران باطله‌هایی با عیار بالای ۶ درصد یافت می‌شود که فرآوری و تولید محصول آن با صرفه اقتصادی همراه خواهد بود.
فانیان گفت: در جهان ۳ شاخص برای استحصال و پالایش دوباره سرباره و باطله‌های روی تعریف شده است. نخست قیمت روی در جهان است. دوم تمام ذخایر روی جهان با عیار بالا و صرفه اقتصادی رو به زوال می‌رود و تا ۱۰ سال آینده با تمام شدن ذخایر شان از چرخه فعالیت‌های معدنی خارج خواهند شد. به همین دلیل استحصال باطله‌های این معادن برای جداسازی روی با صرفه و توجیه اقتصادی همراه است.
وی یکی دیگر از شاخص برای استحصال و بازیافت سرباره و باطله‌های معدنی را مسائل زیست محیطی می‌داند. زمانی که باطله‌ها پالایش می‌شوند علاوه بر جدا سازی روی از آن، عناصر مزاحم دیگر موجود در آن جدا خواهند شد. نکته مهم درباره باطله‌ها این است که اگر اقدامی برای جمع آوری آنها در طبیعت انجام نشود با بارش باران عناصر همراه یا همان عناصر مزاحم از باطله‌ها جدا شده و با ورود به چرخه طبیعت مخاطرات بسیاری را ایجاد می‌کند.
مدیرعامل شرکت روی «مهدی‌آباد» بیان کرد: باطله‌های تولید شده از معادن روی تنها حاوی فلز روی نبوده و عناصر دیگری نیز در خود جای داده‌اند که بسته به محل تشکیل مواد معدنی انواع آن متفاوت است. موادی همچون سرب، جیوه، کادمیم (که در بیشتر موارد همراه باطله روی یافت می‌شود)، آنتیموان، بیسموت، انواع سیلیکات‌ها، باریم، مس و ارسنیک نیز می‌توانند در حد بسیار کم در عنصر روی یافت شوند.
هرکدام از این عناصر اگر به تنهایی در صنعت به کار گرفته شوند آسیبی برای محیط زیست و طبیعت نخواهند داشت؛ اما در صورت انجام نشدن عملیات جدا سازی و باقی ماندن آنها در محیط زیست، مخرب و آسیب رسان خواهند بود. فانیان بر این باور است که می‌توان از باطله‌های معادن سرب و روی برای تامین نیاز روی کشور بهره برد. چرا که روی فلزی است که از هزاران سال پیش با سرب و نقره همراه بوده است. اگر باطله‌های معادن سرب و روی را مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم به ذخایری از این عنصر دست خواهیم یافت که فرآوری آنها با صرفه اقتصادی همراه است.
گرد و غبارهای فولادی «روی» دارند
یکی دیگر از منابعی که در آن عنصر روی یافت می‌شود گرد و غبارهای کوره‌های فولادی است. وجود ۱۵ تا ۲۰ درصد عنصر روی در این مواد باعث شده تا چینی‌ها به دنبال گرد و غبار کارخانه‌های فولاد ایران باشند و با خرید آنها و فرآوری دوباره این گرد و غبار به روی باارزش دست پید اکنند.
فانیان با اشاره به اینکه در ایران تاکنون توجه آنچنانی برای استحصال این فلز با ارزش نشده، افزود: کارخانه‌های فولادی گرد و غبار و دودهای حاصل از ذوب فلزات را از طریق دستگاه‌های غبارگیر و فیلترها جمع آوری کرده و از ورود آنها به محیط زیست جلوگیری می‌کنند. نکته مهم وجود ۱۵ تا ۲۰ درصد روی در این گرد و غبارهاست که به عنوان یکی از منابع مهم سرب و روی به شمار می‌آید و امکان استحصال روی از آنها مهیاست با این حال تا کنون توجه و اقدامی برای استفاده بهینه از این منبع باارزش انجام نشده است.
فانیان به ۲ روش استحصال روی اشاره کرد و گفت: یکی اینکه به شکل مستقیم روی را از خاک معدن، باطله یا گرد و غبار جدا می‌کنند و دیگر اینکه همه عناصر موجود به غیر از روی را جدا کرده تا در انتها تنها روی باقی بماند. جدا سازی و استحصال روی با روش‌های یاد شده نیازمند سرمایه گذاری کلانی است تا بتوان آن را اجرایی کرد.
گرد و غبارهای فولادی
مدیر عامل شرکت روی «مهدی‌آباد» عنوان کرد: درحال حاضر واحدهای فولاد سازی بسیاری در کشور فعال هستند و هزاران تن از این گرد و غبارها را تولید می‌کنند. این مواد به دلیل داشتن عناصر مزاحم برای محیط زیست خطر آفرین هستند به همین دلیل صنعتگران فولادی با استفاده از دستگاه‌های مختلف همچون فیلتر، از ورود آنها به محیط بیرون جلوگیری می‌کنند. در حالی که استحصال و جداسازی روی موجود در این گرد و غبارها به راحتی امکانپذیر است. البته در حدود ۳ سال قبل تعدادی از کارخانه‌های فولادی که از وجود روی در این گرد و غبارها آگاه شدند شروع به جمع‌آوری این غبارها با استفاده از دستگاه‌های غبارگیری کرده و آنها را به کشور چین صادر کردند.
او ادامه داد: روی موجود در گرد و غبارهای حاصل از ذوب فلزات گالوانیزه همچون فلزاتی است که برای ساخت خودرو به کار می‌رود. لازم به یادآوری است که از روی برای گالوانیزه شدن این فلزات استفاده می‌شود که بعد از ذوب در گرد و غبارهای حاصل از آن خارج می‌شود.آنچه مسلم است صادرات این مواد به عنوان یکی از منابع فلزات استراتژیک و ارزشمند در جهان توجیه اقتصادی ندارد. حال اگر برای استفاده بهینه از این گرد و غبارهای به ظاهر بی‌ارزش حاوی روی برنامه ریزی و سرمایه گذاری شود علاوه بر جلوگیری از خروج آنها از کشور با استحصال روی نیاز صنایع داخلی به این فلز برطرف می‌شود
فروشگاه فولاد آسمان
انواع فولاد های آلیاژی، فولاد های سوپر آلیاژی و فولاد های میکرو آلیاژی در ابعاد و اشکال مختلف
فروشگاه فولاد
قیمت فولاد
همراه : 09121859720
ایمیل : Kabiri.Nima@gmail.com
